យោងតាមសារព័ត៌មានកម្ពុជាថ្មី៖ ទេសាភិបាល ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា (NBC) លោកជំទាវបណ្ឌិត ជា សិរី បានលើកឡើងថា ស្របពេលដែលការធ្វើពាណិជ្ជកម្មឆ្លងដែនតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិក (Cross-border E-commerce) បានផ្តល់នូវកាលានុវត្តភាពដល់សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម (SMEs) កាន់តែមានទីផ្សារទូលំទូលាយជាងមុនក្តី ប៉ុន្តែសម្រាប់ប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចតូច បើគ្មានការជួយគាំទ្រពីអ្នករៀបចំគោលនយោបាយពន្ធដើម្បីលើកស្ទួយ​​​​​​​​​​ឧត្តមភាពប្រកួតប្រជែងទេ ពួកគេនឹងជួបបញ្ហាប្រឈមខ្ពស់។​​​​​​​​​​

ការលើកឡើងរបស់លោកជំទាវបណ្ឌិត ជា សិរី ធ្វើឡើងនៅក្នុង​កិច្ចពិភាក្សាក្រោមប្រធានបទស្តីពី “កិច្ចសហប្រតិបត្តិការពាណិជ្ជកម្មឆ្លងដែន តាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិក”  នៃវេទិកាបូអាវសម្រាប់អាស៊ី (Boao Forum for Asia) ប្រចាំឆ្នាំ២០២៥ នាថ្ងៃទី២៧ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥ ក្នុងខេត្តហៃណាន ប្រទេសចិន។

បើយោងតាម NBC លោកជំទាវបណ្ឌិត បាយវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះការតភ្ជាប់ប្រព័ន្ធទូទាត់រវាងកម្ពុជា និងចិន ព្រមទាំងបានលើកទ្បើងពីតួនាទីចាំបាច់របស់ប្រព័ន្ធទូទាត់ឆ្លងដែននៅក្នុងប្រតិបត្តិការពាណិជ្ជកម្មឆ្លងដែន និងបានរំលេចពីបទពិសោធន៍របស់ធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា ក្នុងការខិតខំពង្រីកការទូទាត់ឆ្លងដែនតាមរយៈប្រព័ន្ធបាគង ទៅតាមបណ្តាប្រទេសជាដៃគូពាណិជ្ជរបស់កម្ពុជា។

លោកជំទាវបណ្ឌិត បានផ្តល់នូវទស្សនាទានថ្មីៗបន្ថែមទៀត ក្នុងការជំរុញពាណិជ្ជកម្មតាមប្រព័ន្ធអេទ្បិចត្រូនិក  រួមមាន ការគិតគូរនូវគោលនយោបាយគាំទ្រលើកទឹកចិត្តដល់សហគ្រាសធុនតូចនិងមធ្យមក្នុងស្រុកក្នុងការបង្កើនសមត្ថភាពនិងគុណភាពផលិតផលសម្រាប់ទីផ្សារឆ្លងដែន; ការរៀបចំឲ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពចំពោះយន្តការទ្បូជីស្ទីក ប្រព័ន្ធពន្ធគយ និងការស្វែងរកទីផ្សារជាដើម; និង   ការពង្រីកប្រព័ន្ធទូទាត់ដោយផ្ទាល់រវាងអ្នកនាំចេញនិងនាំចូលផលិតផលឆ្លងដែន ដើម្បីពន្លឿន និងធ្វើឲ្យកាន់តែមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការទូទាត់។

​លោកជំទាវបណ្ឌិត ជា សិរី បានសរសេរនៅលើបណ្តាញសង្គមផ្លូវការរបស់ខ្លួនថា៖ ខ្ញុំពិតជាកិត្តិយសដ៏ធំធេងដែលត្រូវបានអញ្ជើញឱ្យចែករំលែកទស្សនៈរបស់ខ្ញុំស្តីពីពាណិជ្ជកម្មឆ្លងដែន តាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិកវេទិកាបូអាវសម្រាប់អាស៊ី ​ ខេត្ត ហៃណានប្រទេសចិន។ លោកជំទាវបណ្ឌិត បានគូសបញ្ជាក់ថា​ ពាណិជ្ជកម្មអេឡិចត្រូនិកឆ្លង​ដែនគឺល្អសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់ ព្រោះវាផ្តល់នូវជម្រើសថោកជាង និងជម្រើសប្រសើរជាង ប៉ុន្តែវាក៏ជាបញ្ហាប្រឈមសម្រាប់អ្នកធ្វើគោលនយោបាយផងដែរ។

លោកជំទាវបណ្ឌិត ពាណិជ្ជកម្មឆ្លងដែន តាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិកបើកឱកាសសម្រាប់វិធីធ្វើពាណិជ្ជកម្មកាន់តែប្រសើរសម្រាប់សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម (SMEs) ប៉ុន្តែប្រសិនបើសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យមនៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ចខ្នាតតូចមិនអាចប្រកួតប្រជែងបានទេ នោះក៏មានន័យថាវាគឺជាបញ្ហា។ អ្នកធ្វើគោលនយោបាយត្រូវកែទម្រង់ប្រព័ន្ធគយ និងពន្ធដាររបស់ពួកគេ ដើម្បីចាប់យកឱ្យបានប្រសើរជាងមុននូវរចនាសម្ព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចថ្មីនេះ ដែលនឹងបន្តកើតមាន។ ពួកគេក៏ត្រូវរៀបចំគោលនយោបាយសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យមថ្នាក់ជាតិ ដើម្បីលើកកម្ពស់សមត្ថភាព និងប្រសិទ្ធភាពរបស់ពួកគេឱ្យប្រសើរឡើង ដើម្បីសម្របខ្លួនទៅនឹងរចនាសម្ព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចថ្មីនេះ»។

រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម លោកស្រី ចម និម្មល បានព្យាករណ៍ថាការធ្វើពាណិជ្ជកម្មតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិកនឹងសម្រេចបានទឹកប្រាក់ ១,១២៥ពាន់លានដុល្លារនៅឆ្នាំ២០២៤ មានកំណើន១០%  ធៀបនឹងឆ្នាំ២០២៣ដែលមានទឹកប្រាក់ ១ពាន់លានដុល្លារ។

យោងតាមគណៈកម្មាធិការសេដ្ឋកិច្ច និងធុរកិច្ចឌីជីថល ខណៈពេលដែលការអភិវឌ្ឍបច្ចេកវិទ្យាឌីជីថលកាន់តែរីកចម្រើន ទីផ្សារឌីជីថលក៏មានសន្ទុះកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ដែរ ក្នុងនោះ ការបញ្ជាទិញ តាមអនឡាញក្នុងតំបន់អាស៊ានបានកើនដល់៧២កោដិលានដុល្លារនៅឆ្នាំ២០២៥។

ប្រទេសកម្ពុជាបង្ហាញពីកំណើនក្នុង e-Commerce ពាណិជ្ជកម្មតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិក, e-travel ដំណើរកម្សាន្តអនឡាញ, e-services សេវាកម្មអនឡាញ និងបណ្ដាញសង្គមអនឡាញ។ ទីផ្សារឌីជីថលនៅកម្ពុជា មានការរីកចម្រើនខ្លាំង ដោយមានសេវាកម្មដូចជា foodpanda, NHAM24, Grab, E-gets, WowNow, និង L192 ដែលមានផ្តល់ជូននូវផលិតផលប្រើប្រាស់ អាហារ និងសម្លៀកបំពាក់ និងការបញ្ជាកក់សេវាដឹកជញ្ជូន៕