សារព័ត៌មានខ្មែរថាមស៍៖ ទីផ្សារឥណទានលក់រាយរបស់កម្ពុជាបានបន្តពង្រីកក្នុងអំឡុងត្រីមាសទី៣ ឆ្នាំ២០២៥ ដោយសមតុល្យឥណទានលក់រាយសរុបបានកើនឡើងដល់១៦,១៧ពាន់លានដុល្លារនៅចុងខែកញ្ញា នេះបើយោងតាមសន្ទស្សន៍ឥណទានលក់រាយដែលចេញផ្សាយដោយការិយាល័យឥណទានកម្ពុជា(CBC)។ នេះតំណាងឱ្យការកើនឡើង១,២២ភាគរយ ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីតម្រូវការបន្តសម្រាប់ការខ្ចីប្រាក់របស់អ្នកប្រើប្រាស់ទូទាំងប្រទេស។ ចំនួនសរុបនៃគណនីប្រាក់កម្ចីលក់​​​រាយបានឈានដល់​​​​​ប្រហែល២,៣២លាន ​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​​ដែលបង្ហាញពីការកើនឡើង ​​​​​​​​​​​​​​​​​​​៥,៧៦ ភាគរយបើប្រៀបធៀបទៅនឹងត្រីមាសមុន។

ការិយាល័យឥណទានកម្ពុជាបានកត់សម្គាល់ថា កំណើនគណនីអាចមើលឃើញនៅទូទាំងប្រភេទប្រាក់កម្ចីសំខាន់ៗទាំងអស់ ដោយគណនីប្រាក់កម្ចីហិរញ្ញវត្ថុផ្ទាល់ខ្លួនកើនឡើង ៥.០ ភាគរយ គណនីកាតឥណទាន ៦.១ ភាគរយ និងគណនីប្រាក់កម្ចីទិញផ្ទះ ៤.៨ ភាគរយក្នុងអំឡុងត្រីមាសនេះ។

ការពង្រីកសមតុល្យឥណទានសរុបត្រូវបានដឹកនាំជាចម្បងដោយប្រាក់កម្ចីហិរញ្ញវត្ថុផ្ទាល់ខ្លួន ដែលបានកើនឡើង ៣.៧ ភាគរយ និងប្រាក់កម្ចីទិញផ្ទះ ដែលបានកើនឡើង ៣.៤ ភាគរយ ខណៈដែលសមតុល្យប្រាក់កម្ចីកាតឥណទានបានបង្ហាញពីការកើនឡើងតិចតួចជាង ០.៨ ភាគរយ។ កំណើននេះបានកើតឡើងនៅទូទាំងតំបន់ រួមទាំងតំបន់ខ្ពង់រាប តំបន់វាលទំនាប តំបន់ទន្លេសាប និងតំបន់ឆ្នេរសមុទ្រ ដែលបង្ហាញពីការចូលរួមកាន់តែទូលំទូលាយក្នុងការផ្តល់ឥនទានដល់អ្នកប្រើប្រាស់លើសពីមជ្ឈមណ្ឌលសេដ្ឋកិច្ចសំខាន់ៗ។

ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ របាយការណ៍នេះក៏បានចង្អុលបង្ហាញពីតម្រូវការសម្រាប់ការត្រួតពិនិត្យជាបន្តបន្ទាប់នៃការផ្តល់ប្រាក់កម្ចីផងដែរ។ ប្រាក់កម្ចីហួសកាលកំណត់លើសពី៩០ ថ្ងៃ មានចំនួន ៦.៤០ ភាគរយនៃប្រាក់កម្ចីហិរញ្ញវត្ថុផ្ទាល់ខ្លួន ៤.៨៧ ភាគរយនៃសមតុល្យកាតឥណទាន និង ៩.១០ ភាគរយនៃប្រាក់កម្ចីទិញផ្ទះ។

CBC ក៏បានរាយការណ៍ផងដែរថា អ្នកខ្ចីប្រាក់ចំនួន ៧១.០១ ភាគរយបានខ្ចីប្រាក់ជាមួយស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុតែមួយ ខណៈដែល ២៨.៩៩ ភាគរយបានខ្ចីប្រាក់ពីប្រភពច្រើន ដែលនៅតែស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតពិនិត្យយ៉ាងប្រុងប្រយ័ត្នដើម្បីគ្រប់គ្រងហានិភ័យនៃការសងប្រាក់វិញ។

CBC បានបញ្ជាក់ថា ការរាយការណ៍ឥណទានដ៏ទូលំទូលាយ និងទាន់ពេលវេលាបន្តគាំទ្រដល់ការសម្រេចចិត្តផ្តល់ប្រាក់កម្ចីប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ និងរួមចំណែកដល់ស្ថិរភាពនៃវិស័យហិរញ្ញវត្ថុ។ ស្ថាប័នផ្តល់ប្រាក់កម្ចីត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងរក្សាវិន័យឥណទាន ខណៈដែលឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការវិវត្តរបស់គ្រួសារ និងអាជីវកម្ម នៅពេលដែលសកម្មភាពសេដ្ឋកិច្ចក្នុងស្រុករីកចម្រើន។

គួរកត់សម្គាល់ថា នៅក្នុងត្រីមាសទី២ ឆ្នាំ២០២៥ ទីផ្សារឥណទានលក់រាយរបស់កម្ពុជាក៏បានបន្តពង្រីកផងដែរ ជាមួយនឹងសមតុល្យប្រាក់កម្ចីសរុបកើនឡើងដល់ ១៥.៩៧ ពាន់លានដុល្លារនៅចុងខែមិថុនា នេះបើយោងតាមរបាយការណ៍ CBC។

ចំនួនគណនីប្រាក់កម្ចីលក់រាយសកម្មបានកើនឡើង ៣.៥៩ ភាគរយពីត្រីមាសមុន ដោយឈានដល់ប្រហែល ២.១៩លានគណនីទូទាំងប្រទេស។ ការកើនឡើងនេះត្រូវបានគេមើលឃើញនៅទូទាំងតំបន់សំខាន់ៗ ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីសកម្មភាពខ្ចីប្រាក់ជាបន្តបន្ទាប់ ទោះបីជាតម្រូវការឥណទានថយចុះក៏ដោយ។

ការដាក់ពាក្យសុំឥណទានលក់រាយ ដែលបង្ហាញពីចេតនារបស់អ្នកប្រើប្រាស់ក្នុងការស្វែងរកប្រាក់កម្ចីថ្មីដូចជាហិរញ្ញវត្ថុផ្ទាល់ខ្លួន កាតឥណទាន ឬប្រាក់កម្ចីទិញផ្ទះ បានធ្លាក់ចុះ ៣ ភាគរយនៅក្នុងត្រីមាសទីពីរ។ ការដាក់ពាក្យសុំហិរញ្ញវត្ថុផ្ទាល់ខ្លួនបានធ្លាក់ចុះ ២ ភាគរយ ការដាក់ពាក្យសុំកាតឥណទានធ្លាក់ចុះ ៨ ភាគរយ និងការដាក់ពាក្យសុំប្រាក់កម្ចីទិញផ្ទះធ្លាក់ចុះ២០ ភាគរយ ដោយការធ្លាក់ចុះខ្លាំងបំផុតដែលឃើញនៅតំបន់ខ្ពង់រាប និងតំបន់ឆ្នេរសមុទ្រ។

ទោះបីជាមានការធ្លាក់ចុះនៃការដាក់ពាក្យសុំថ្មីក៏ដោយ ការអនុវត្តប្រាក់កម្ចីលក់រាយនៅតែវិជ្ជមាន។ ប្រាក់កម្ចីហិរញ្ញវត្ថុផ្ទាល់ខ្លួនមានចំនួន ៨២.៤២ ភាគរយ ប៉ុន្តែប្រាក់កម្ចីទិញផ្ទះតំណាងឱ្យចំណែកធំបំផុតនៃសមតុល្យប្រាក់កម្ចីដែលនៅសល់នៅ ៥០.១៩ ភាគរយ ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីតម្លៃប្រាក់កម្ចីខ្ពស់សម្រាប់លំនៅដ្ឋាន។

ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ គុណភាពប្រាក់កម្ចីបានថយចុះក្នុងអំឡុងត្រីមាសនេះ។ សមាមាត្រនៃប្រាក់កម្ចីហួសកាលកំណត់លើសពី៩០ ថ្ងៃ (90+ DPD) បានកើនឡើងដល់ ៥.៤១ ភាគរយ បើប្រៀបធៀបទៅនឹង ៥.០៦ ភាគរយនៅក្នុងត្រីមាសទី១នៃឆ្នាំ ២០២៥។ ប្រាក់កម្ចីកាតឥណទានបានកត់ត្រាអត្រាការខកខានសងខ្ពស់បំផុតនៅ ៨.៧៤ ភាគរយ។ CBC បានកត់សម្គាល់ថា សមតុល្យ DPD 90+ បានកើនឡើងនៅគ្រប់តំបន់​ ជាពិសេសតំបន់ខ្ពង់រាប និងទន្លេសាប។

លោក អឿ សុធារ័ត្ន នាយកប្រតិបត្តិធនាគារ CBC បានមានប្រសាសន៍ថា ត្រីមាសនេះបានឆ្លុះបញ្ចាំងពីនិន្នាការចម្រុះ។ “តម្រូវការឥណទានលក់រាយបានថយចុះទាក់ទងនឹងការដាក់ពាក្យស្នើសុំ ខណៈដែលការអនុវត្តឥណទានលក់រាយនៅតែវិជ្ជមានទាំងចំនួនគណនីប្រាក់កម្ចី និងសមតុល្យប្រាក់កម្ចីដែលនៅសេសសល់”។ លោកបានបន្ថែមថា ការកើនឡើងនៃប្រាក់កម្ចីហួសកាលកំណត់បង្ហាញពីតម្រូវការសម្រាប់វិន័យហិរញ្ញវត្ថុដែលពង្រឹងក្នុងចំណោមអ្នកខ្ចីប្រាក់។

ទន្ទឹមនឹងនេះ កំណើនឥណទាននៅក្នុងវិស័យធនាគាររបស់ប្រទេសកម្ពុជាបានបន្តថយចុះនៅឆ្នាំនេះ ខណៈដែលអាជីវកម្ម និងគ្រួសារបានអនុម័តវិធីសាស្រ្តខ្ចីប្រាក់ដោយប្រុងប្រយ័ត្នជាងមុន ចំពេលមានលក្ខខណ្ឌចំណូល និងការកើនឡើងនៃប្រាក់កម្ចីមិនដំណើរការ (NPLs) នេះបើយោងតាមសមាគមធនាគារនៅកម្ពុជា (ABC)។

លោក សុខ ចាន់ អ្នកនាំពាក្យរបស់ ABC បានប្រាប់កាសែតខ្មែរថាមស៍ថា កំណើនឥណទានបានថយចុះមកត្រឹមប្រហែល ២.៩ ភាគរយគិតត្រឹមពាក់កណ្តាលឆ្នាំ ២០២៥ បើប្រៀបធៀបទៅនឹងការពង្រីកកាន់តែខ្លាំងឡើងក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ។ លោកបានកត់សម្គាល់ថា សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម (SMEs) និងអ្នកខ្ចីប្រាក់ជាលក្ខណៈបុគ្គលជាច្រើនកំពុងពន្យារពេលការវិនិយោគ ឬផែនការពង្រីកដោយសារតែប្រាក់ចំណូលអាជីវកម្មថយចុះ និងការព្រួយបារម្ភអំពីហានិភ័យនៃការសងប្រាក់កម្ចី។

លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា «បច្ចុប្បន្ន ចំណូល​គ្រួសារ និង​ចំណូល​អាជីវកម្ម​បាន​ធ្លាក់​ចុះ ដែល​នាំ​ឱ្យ​សហគ្រាស​ធុន​តូច និង​មធ្យម និង​ម្ចាស់​អាជីវកម្ម​ជាច្រើន​មាន​ការ​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន ឬ​ពន្យារពេល​ផែនការ​ពង្រីក​របស់​ពួកគេ»។ «ក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះ ប្រាក់កម្ចី​មិន​ដំណើរការ​បន្ត​កើនឡើង ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​អ្នក​ខ្ចី​ប្រាក់​កាន់តែ​ស្ទាក់ស្ទើរ​ក្នុង​ការ​ខ្ចី​ប្រាក់​ថ្មី ដែល​ពន្យល់​ពី​ការ​ថយ​ចុះ​នៃ​កំណើន​ប្រាក់កម្ចី»។

ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ វិស័យធនាគារនៅតែមានស្ថិរភាព និងសន្ទនីយភាព ដែលគាំទ្រដោយកំណើនប្រាក់បញ្ញើជាបន្តបន្ទាប់ និងការត្រួតពិនិត្យបទប្បញ្ញត្តិដ៏រឹងមាំ។ ប្រាក់បញ្ញើនៅក្នុងប្រព័ន្ធធនាគារបានបន្តពង្រីក ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងពីទំនុកចិត្ត និងទំនុកចិត្តរបស់សាធារណជនជាបន្តបន្ទាប់នៅក្នុងប្រព័ន្ធហិរញ្ញវត្ថុ។ លោកបានបន្តថា «កំណើនប្រាក់បញ្ញើឆ្លុះបញ្ចាំងពីទំនុកចិត្តជាបន្តបន្ទាប់របស់សាធារណជន និងសហគមន៍អាជីវកម្ម។ ការទទួលយកឌីជីថលកាន់តែច្រើន និងដំណើរការប្រតិបត្តិការសាមញ្ញបានធ្វើឱ្យវាកាន់តែងាយស្រួលសម្រាប់ប្រជាជនក្នុងការដាក់ប្រាក់ និងគ្រប់គ្រងមូលនិធិរបស់ពួកគេតាមរយៈបណ្តាញធនាគារឌីជីថល»។

លោកបានបន្ថែមថា សន្តិភាព ស្ថិរភាពនយោបាយ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចស្ថិរភាព អតិផរណាទាប និងអត្រាប្តូរប្រាក់ដែលមានស្ថិរភាពរបស់ប្រទេសកម្ពុជានៅតែបន្តគាំទ្រដល់ភាពធន់នៃវិស័យធនាគារ និងរក្សាទំនុកចិត្តរបស់វិនិយោគិន។ ការពង្រឹងក្របខ័ណ្ឌបទប្បញ្ញត្តិ និងការគ្រប់គ្រងហានិភ័យ តម្រូវការគ្រប់គ្រាន់នៃដើមទុន និងគោលនយោបាយការពារអ្នកប្រើប្រាស់ក៏បានរួមចំណែកដល់ស្ថិរភាពវិស័យនេះផងដែរ។

លោកបានគូសបញ្ជាក់ថា ធនាគារនានានៅតែបន្តអនុវត្តតាមបទប្បញ្ញត្តិដែលចេញដោយធនាគារជាតិនៃកម្ពុជា (NBC) រួមទាំងក្របខ័ណ្ឌអន្តរាគមន៍ត្រួតពិនិត្យដំបូង ដើម្បីធានាបាននូវសន្ទនីយភាពគ្រប់គ្រាន់ និងទុនបម្រុងមូលធនរឹងមាំ។ NBC ក៏បានកាត់បន្ថយទ្រនាប់ដើមទុនមកត្រឹម ១.២៥ ភាគរយ និងតម្រូវការទុនបម្រុងមកត្រឹម៧ ភាគរយផងដែរ ដែលជួយធនាគាររក្សាសន្ទនីយភាព ដើម្បីគាំទ្រដល់តម្រូវការទីផ្សារ។

លោកបានបន្ថែមថា ABC និង NBC បន្តអនុវត្តយន្តការរៀបចំរចនាសម្ព័ន្ធប្រាក់កម្ចីឡើងវិញ ដើម្បីគ្រប់គ្រង NPL ដែលកំពុងកើនឡើង និងគាំទ្រដល់អ្នកខ្ចីដែលរងផលប៉ះពាល់។

ខណៈដែលកំណើនឥណទានកំពុងស្ថិតក្នុងស្ថានភាពស្ងប់ស្ងាត់ ABC រំពឹងថាសកម្មភាពផ្តល់ប្រាក់កម្ចីនឹងប្រសើរឡើងបន្តិចម្តងៗ នៅពេលដែលប្រាក់ចំណូលអាជីវកម្មងើបឡើងវិញ និងទំនុកចិត្តកាន់តែរឹងមាំ។